Böhmer/Will, Regesten (706-1288)

5045 Quellen in dieser Liste. Sie sehen die Quelle 2136.

BW, RggEbMz 30 Nr. 091

Datierung: 11. bis 17. November 1183

Quelle

Ohne Aussteller, Empfänger und Empfangsort

Archiv: Böhmer/Will, Regesten

Weitere Überlieferung:

  • Böhmer/Will, Regesten mit Verweis auf: Siehe Angaben im Text.

Inhalt

Kopfregest:

Zweite Erhebung Erzbischof Konrads.

Vollregest:

Cui (Cristano Mog. episc.) subrogatur Chunradus Juvaviensis iniuste archiepiscopus, sed Mogontie ante Cristanum electus, et per imperatorem remotus. Contin. Garst. in: M. G. SS. IX, 594;

Chunradus Salzburgensis aeus ad Moguntiensem ecclesiam, a qua tempore scismatis discesserat, revertitur. Contin. Claustroneob. secunda. in: M. G. SS. IX, 617 (Codex Scotorum);

Post cuius (Christiani Mog.) mortem Moguntini dominum Cuonradum Salzburgensem aeum eligunt et recipiunt. Contin. Claustroneob. tertia. in: M. G. SS. IX, 633;

... et dominus Chunradus apostolice sedis legatus in sedem suam pro eo (Christiano) restitutus est. Chron. Magni presb. Reichersperg. in: Böhmer, Font. III, 545 u. M. G. SS. XVII, 507;

Chuonradus Salzpurgensis episcopus qui primitus ibi fuerat succedit. Ann. Schirenses auct. Chunrado. in: Böhmer, Font. III, 514 u. M. G. SS. XVII, 630;

Cui (Cristano aeo Mog.) successit Counradus, qui preterito anno, sicut dictum est, de Salzburgensi archiepiscopatu quem tenebat, iubente imperatore legitimo possessori domno Alberto cesserat. Contin. Gerlaci abb. Milovicensis. in: M. G. SS. XVII, 694;

Cui [Christiano] Conradus quondam Mog. episcopus; sed ab imperatore eiectus, gratiam imperatoris adeptus, ab eo episcopatum recepit. Ann, Col. max. (Godefridus Col.) in: Böhmer, Font. III, 451 und M. G. SS. XVII, 791;

... in gratiam imperatoris reversus, Moguntino episcopatui ab ipso imperatore laudabiliter preficitur. De fundat. Schirens. monaster. in: Böhmer, Font. III, 509;

Quo [Christiano] mense Augusto defuncto, Conradus Salzburgenses episcopus, apostolice sedis legatus, antique sue sedi Mog., scilicet ecclesie restituitur. Chron. Sampetr. in: Gquell. d. Prov. Sachsen. I, 40; .

... et mortuo Cristiano revocatus est ad suam ecclesiam. Chron. Gurc. in: M. G. SS. XXIII, 9;

Mortuo ergo imperatore Frederico, archiepiscopus Conradus, Sabinensis episcopus et Salzeburg. minister, Maguntiam revertitur, et in sede sua post Marcualdum Christiani successorem cum honore restituitur, quod nunquam vivente imperatore fieri potuisset. Chron. Albrici monachi Trium fontium. l. c. 863; 1183.

Conradus restituitur et sedit annis XVII. Successio episcop. Mog. in: Böhmer‒Huber, Font. IV, 360.

Post haec principes quidam dominum Conradum Saltzburgensem archiepiscopum imperatoris Friderici gratie reformant, ita ut ipse imperator eundem archiepiscopum Conradum ad Maguntinensem ecclesiam redire postularet; quod ipse dominus Conradus maximo desiderio affectabat. Suscipitur ergo dominus Conradus in ecclesia Maguntinensi tamquam fuisset angelus Dei. Christiani Chron. Mog. in: Böhmer, Font. II, 266; Jaffé, Mon. Mog. 694; M. G. SS. XXV, 246; (Vergl. Wolfgangus Trefler. Notabile de Henrico aeo Mog. in: historisch-polit. Blätter, Bd 77, S. 929; König, Mainzer Chronisten. in: Forschungen z. deutschen Gesch. XX, 44 und 48.) taliter de hac vita subtracto, Conradus Salzburgensis aeus, tam imperatoris, quam totius cleri ac civium Moguntiensium favore, sede sue de qua iam per XX pene annos deiectus exulaverat, intronizatur. Historiae (Ann.) Reinhardsbr. in: Thür. Geschichtsqq. I, 40. Vergl. Posse, Die Reinhardsbr. Geschichtsbücher 40.

Die zweite Erhebung Konrads auf den erzbischöflichen Stuhl von Mainz wird ferner erwähnt in: Contin. Zwetl. altera. in: M. G. SS. IX, 542; Contin. Cremifar. l. c. 546; Contin. Admunt. l. c. 586; Ann. S. Rudberti Salisb. l. c. 777; Ann. Stederburg. in: M. G. SS. XVI, 216; Ann. Scheftlar. in: Quellen und Erörterungen II, 377 und M. G. SS. XVII, 337;

... et demum pax composita, Christianoque sedis Moguntinae invasore mortuo, Moguntiae receptus est. Chronik von Sinsheim. in: Mone, Quellensammlung, I, 207‒208.

Eine Darstellung der glänzenden Aufnahme, welche Konrad in Mainz fand, gibt Abt Guibert von Gembloux. (Ii qui desideraverant, ut viderent diem istum, facta solemni processione, utroque sexu sine numero et ordine proruente, cnm hymnis et canticis spiritualibus Vobis occurrentes et clamantes: Benedictus qui venit in nomine Domini ... et in Cathedra Vos recolantes divina laudauere iudicia ... (tres paginae). Vgl. unten c. 1196.

In einem höchst merkwürdigen Promemoria schildert Konrad gegen das Ende seines Lebens den Zustand der Verwüstung, Unterdrückung und Demütigung, in welchem er die Mainzer Kirche bei seiner Rückkehr (1183) getroffen habe; (postquam a glorioso et diuturno exilio nostro reversi fuimus et omnimodo desolate ecclesie nostre restituti fuimus qualiter eam tam destructam, oppressam, humiliatam invenimus, breviter audire potestis. Destructam diximus matrem ecclesiam maiorem videlicet beati Martini sine hostio, sine tecto, sine omni commoditate desolatam invenimus, qualiter autem nunc per misericordiam dei et per merita et gloriosa miracula beati Nicolai, studio quoque quam plurium fidelium sed et nostro reparata sit, visu discere potestis ... Destructa etiam fuit per destructionem castrorum et aliorum edificiorum. ‒ (Oppressam diximus per potenciam principum et aliorum etiam minus potentium .... Oppressa etiam fuit per novas municiones ...), zählt dann genau die Verluste auf, die dieselbe durch die verschiedenartigsten Veräußerungen, Belehnungen, Verpfändungen erlitten (humiliata etiam fuit per aligenationem castrorum ... Anichilata etiam fuit per diversam aligenationem multarum curtium; diversam aligenationem ideo dixi, quoniam alie infeodate sunt, alie pignori obligate, alie violenter invase, quaedam etiam furtim subtracte ... Insuper innumerabiles expensas coacti sumus facere tum in curiis celebrandis domni imperatoris et regis scilicet et domne regine, tum etiam in gwerris et in diversis nostris necessitatibus et in edificiis et in restaurationibus possessionum nostrarum fecimus; de quibus omnibus per dei misericordiam et studio amicorum nostrorum liberati sumus) und verzeichnet endlich ganz ausführlich, welche Güter, Schlösser u. s. w. und um welche Summen er dieselben für die Kirche wieder zurückerworben, eingelöst oder gekauft habe. ("Inter eas autem res, que alienate fuerunt, recuperavimus .... De possessionibus pignori obligatis ... Hec sunt castra et possessiones, quas post reditum nostrum pecunia et labore nostro ecclesie conquisivimus) Ohne Datum. Stumpf, Acta Mag. 114 (mit der Chronologie 1187‒1190) und Vorrede XXX.

Vergl. Archiv des hist. Ver. f. Unterfranken. XX. Heft III, 85; Cohn, Die Vorfahren d. fürstl. Hauses Neuss. in: Forschungen z. d. G. IX, 588; Fr. Schneider, Die Baugeschichte des Mainzer Domes v. j. 1159 bis 1200. in: Organ f. christl. Kunst. XX. Jahrgang 1870, nr. 11, (auch als Separatabdruck erschienen, von mir besprochen mit besonderer Rücksicht auf die Chronologie der obigen Urkunde Konrads im Bonner theol. Literaturblatt 1871. Nr. 20, S. 646 flgde.); Varrentrapp, Christian I von Mainz. 43 (note 1. und 46.); Scholz. De Conradi I princip. territor. 37 flgde. sucht nachzuweisen, dass die Urkunde aus drei Teilen bestehe, von denen der erste zwischen die Jahre 1186 und 1190 gehöre, der zweite aber erst in die Zeit nach 1195 gesetzt werden müsse; 9. Febr. Schenk z. S. in: Mittheilung. des Hanauer Bezirksvereins Nr. 5, S. 30.

Quellenansicht

Keine

Metadaten

Zitierhinweis:

BW, RggEbMz 30 Nr. 091, in: Die Regesten der Mainzer Erzbischöfe, URI: http://www.ingrossaturbuecher.de/id/source/14820 (Zugriff am 17.04.2024)